Melk, kaas, yoghurt, room, boter, softijs.. Yep dit is allemaal gemaakt van zuivel. Wat is er eigenlijk precies mis met een oer-Hollands glas melk of een broodje kaas? Voor de productie van vlees en vis wordt vaak snel begrepen waarom dit tot dierenleed leidt. Wat minder bekend is, is dat het bij de productie van zuivel niet anders is. Dit is niet een gezellig artikel, maar ik vind dat als je dagelijks een kom yoghurt eet bij het ontbijt of melk gebruikt voor je cappuccino, je ook moet weten hoe dit product tot stand komt.

Het leven van een melkkoe

Koeien geven, net zoals mensen en andere dieren, niet zomaar moedermelk. Want dat is het: MOEDERmelk. Zij moeten dus eerst een kalfje krijgen, voordat ze melk kunnen produceren. Een koe zwanger maken, insemineren, gebeurt jaarlijks. Dit gaat vaak niet via een natuurlijke dekking, maar dit wordt kunstmatig gedaan. De periode dat een koe optimaal melk produceert is tien maanden en om dit proces op gang te houden wordt het dier keer-op-keer zwanger gemaakt.

Het geven van melk is erg intensief voor een koe. Een melkkoe geeft meer dan 8000 kg melk per jaar en dit kan oplopen tot 16000 kg. Honderd jaar geleden hoefden de koeien maar 2500 kg per jaar produceren. Ik vind het bizar dat door de ontwikkeling van de bio-industrie de melkquota zo enorm is opgelopen. Een vergelijking: het produceren van 8000 kg melk per jaar kost haar net zoveel energie als jij acht uur per dag zou hardlopen. Wauw.

Niet alleen de productiehoeveelheden zijn hard opgelopen, het leven van de dieren op stal is ook niet best. De koeien worden in grote stallen gehouden en gaan maar af en toe naar buiten. Het melken wordt met behulp van melkrobots gedaan. Deze houden geen rekening met hoe een koe zich voelt en of zij het nog wel aan kan. Uitputting veroorzaakt gezondheidsproblemen en hierdoor produceren de koeien minder melk dat van slechtere kwaliteit is.

In de natuur worden koeien met gemak twintig, maar een melkkoe wordt al na ongeveer vijf jaar geslacht. Dit is dus slechts een vierde van de totale levensduur! De reden voor deze snelle slachting? Ze produceert niet meer genoeg melk nadat ze meerdere kalfjes op de wereld heeft gezet. Een koe die in een biologische veehouderij opgroeit leeft gemiddeld twee jaar langer, maar verder zijn de procedures die het dier ondergaan gelijk.

De kalfjes

Pasgeboren kalfjes worden meestel direct weggehaald bij hun moeder terwijl ze in de natuur tot acht maanden samen blijven. Het weghalen levert voor zowel de moeder als het jong veel stress op. De moeders loeien nog wekenlang na omdat ze hun kind zo erg missen.

Hier blijft het niet helaas niet bij. De kalfjes worden tot acht weken alleen opgesloten in boxen terwijl ze graag willen spelen. Net zoals puppy’s hebben zij veel energie en willen ze graag rondrennen. Vanwege hun zuiggedrag worden ze alleen gezet, omdat ze anders de urine van andere kalfjes opdrinken. Als de dieren wat ouder zijn, worden ze met vier tot acht anderen in hokken gestopt. Ieder kalf heeft hier een oppervlakte van slechts 1,8 meter.

In de helft van de gevallen zijn het koekalfjes en deze gaan, net zoals hun moeder, de melkindustrie in. De stiertjes worden in een korte tijd opgefokt tot kalfsvlees. Zij worden op een ijzerarm dieet gezet waardoor ze bloedarmoede kunnen krijgen. Dit wordt gedaan zodat de vlees blank blijft. Gelukkig zijn er sinds 2009 grenzen gesteld aan het ijzergehalte en aan de mate van bloedarmoede. In de Nederlandse supermarkten wordt geen blank kalfsvlees meer verkocht. Als de stiertjes acht maanden zijn, gaan ze naar de slacht.

Kaas niet vegetarisch?

Kaas hoeft niet vegetarisch te zijn. Eh, wat? Om kaas te maken moet de melk gestremd worden en het kan voorkomen dat er dierlijk stremsel in het product zicht. Dit stremsel is afkomstig uit de maag van een kalfje. Het is niet zo dat deze dieren speciaal gefokt worden voor hun magen, maar het is een bijproduct van het slachten van kalveren. Het kan lastig zijn om te achterhalen welke kazen dierlijk stremsel bevatten en welke niet. In de meeste natuurvoedingswinkels ligt een uitgebreid assortiment aan (biologische) vegetarische kazen en ook sommige kaasspeciaalzaken verkopen het. Ik heb hier een handig lijstje gevonden van kazen die in de supermarkt liggen.

Ik ben benieuwd of jij hiervan op de hoogte was. Ik word erg verdrietig van, maar zoals ik al aangaf vind ik dat iedereen hiervan op de hoogte moet zijn. Je maakt dagelijks opnieuw keuzes en al vervang je sommige zuivelproducten door plantaardige opties, dan help je al. En oja, wat ik drink op de foto is een heel lekker, diervriendelijk glas amandelmelk ;-). 

Bron: campagne Melk, Je Kan Zonder van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme